Zamknij Dołącz do nas na Facebooku
Momencik, trwa przetwarzanie danych   loading-animation

Powstanie chłopskie na Podhalu – bunt ludności chłopskiej w części Podhala

Powstanie chłopskie na Podhalu – bunt ludności chłopskiej w części Podhala – Powstanie chłopskie na Podhalu – bunt ludności chłopskiej w części Podhala przeciwko obciążeniom fiskalnym, który miał miejsce w latach 1669−1670. Sytuacja na Podhalu była permanentnie napięta, co około 20 lat wybuchało tam powstanie Górali; zwykle przyczyną było zwiększenie ucisku ekonomicznego przez szlachtę, a represje po każdym zrywie wzmagały jedynie opór ludności. Bezpośrednią przyczyną wystąpienia ludności były zdarzenia związane z przybyciem na Podhale 29 września 1669 roku chorągwi pancernej Jana Wielopolskiego. W grudniu wojsko rozlokowało się na leżach zimowych w Nowym Targu, a obowiązek utrzymania takich jednostek spadł zgodnie z ówczesnym prawem na okoliczną ludność. Bezpośrednią relację z zajść na Podhalu przedstawił sługa towarzysza pancernego, Mikołaj Rzadkowski. Jest ona, pomimo stronniczości, jedynym bezpośrednim źródłem wiedzy o zdarzeniach. Żołnierze wysyłali przedstawicieli do okolicznych wsi celem pobierania stosownego podatku (hiberny), ale nadużycia w wyliczaniu należności i inne możliwe nieporozumienia spowodowały otwarty konflikt. Górale w Czarnym Dunajcu i Dzianiszu napadli na przedstawicieli wojska, pobili ich, rozbroili i obrabowali. Następnie ludność odprowadziła żołnierzy do Nowego Targu, gdzie przed dowództwem chorągwi usiłowała dochodzić wynagrodzenia zaznanych krzywd. Reakcją żołnierzy było aresztowanie góralskich przedstawicieli, co spowodowało gwałtowną odpowiedź chłopów. W odpowiedzi kilkuset Górali podeszło pod Nowy Targ, ale starcia udało się uniknąć jedynie z powodu wycofania się wojska w głąb kraju. Aż do przeprowadzonej wiosną następnego roku ekspedycji karnej na Podhalu nie istniała żadna władza państwowa. Gdy władze polskie zostały powiadomione o zajściach w Nowym Targu, podjęto działania zmierzające do spacyfikowania rozruchów, ponieważ istniało zagrożenie przeniesienia się niepokojów na inne starostwa. 6 kwietnia 1670 roku hetman wielki koronny Jan Sobieski skierował siedem chorągwi cudzoziemskiego autoramentu (ponad 1000 ludzi) do Nowego Targu w celu zdławienia rebelii. Okres zimowy Górale spędzili na przygotowaniach do starcia z wojskiem poprzez werbunek posiłków wśród zbójników i zbuntowanych chłopów ze starostwa lanckorońskiego, gromadzenie broni siecznej i palnej, kul, prochu, a także budowę własnej artylerii – wojsko góralskie wyposażyło się w drewniane armaty z pni bukowych wzmocnionych obręczami żelaznymi. Siły chłopskie zorganizowano w pododdziały, których liczebność jest szacowana na kilka tysięcy. Oprócz przygotowań wojennych podjęto próbę rozwiązania pokojowego, w tym celu wysłano pismo do króla Michała I. Powstanie zostało stłumione w wyniku bitwy pod Nowym Targiem, w której wojsko polskie rozbiło siły chłopskie. Powstanie z lat 1669−1670 było ostatnią z rebelii góralskich na Podhalu.
Głosów
19
(w tym negatywnych:
0
)
dobre
19
przez (PW)
Skomentuj Do ulubionych
Zobacz następny

Komentarze

Momencik, trwa ładowanie komentarzy   ładowanie…