Momencik, trwa przetwarzanie danych   loading-animation

Wśród historyków brakuje konsensusu co do tego, od kiedy poszczególne XIX-wieczne...

Wśród historyków brakuje konsensusu co do tego, od kiedy poszczególne XIX-wieczne monarchie parlamentarne Europy
można uznać za spełniające demokratyczne standardy.

Na znakomitej większości kontynentu przeprowadzano co
 prawda wybory do parlamentu, ale prawo udziału w nich ograniczały wszelakiej maści cenzusy, głównie majątkowe i podatkowe, często też zawodowe (powszechnie zakazywano głosowania oficerom wojska i księżom), rzadziej religijne (szwajcarskich Żydów do wyborów dopuszczono w 1866 r., blisko dwie dekady po chrześcijanach) a np. w Austro-Węgrzech do 1907 r. najbogatsi mogli oddawać po kilka głosów. O wynikach elekcji przesądzały więc przede wszystkim elity, którym zależało na utrzymaniu starego porządku — prawa wyborcze dla wszystkich dorosłych mężczyzn do końca stulecia wprowadzono jedynie w Grecji, Francji, Szwajcarii, Hiszpanii, Niemczech, Turcji (przejściowo), Serbii, Belgii i Norwegii. Znamienne, że odpowiedniej reformy brytyjscy pionierzy zachodniej demokracji doczekali się dopiero w 1918 r., czyli wtedy, gdy zrobili to Polacy. Praktyka pokazuje, że najbardziej rozszerzaniu sufrażu na coraz większe kręgi społeczeństwa sprzyjały nie długotrwałe okresy pokoju
i wzrostu gospodarczego, a wojny i rewolucje.

Polacy pod zaborami z powszechnego prawa wyborczego mogli korzystać w Niemczech od 1871 r., dzięki czemu aż do I wojny światowej ich interesy w Reichstagu i sprzeciw wobec germanizacji wspierała tzw. Partia Polska. W Galicji posłów do Rady Państwa w Wiedniu wszyscy galicyjscy mężczyźni zaczęli wyłaniać na równych warunkach razem z innymi Austriakami w 1907 r. W Rosji do rewolucji 1905 r. nie istniała żadna forma parlamentaryzmu, a nawet wówczas powszechne prawo wyborcze zaczęło obowiązywać dopiero po rewolucji lutowej 1917 r. — wybory do Konstytuanty z listopada tego roku objęły jednak tylko Polaków zamieszkujących Kresy, gdyż
reszta kraju znajdowała się pod niemiecką okupacją.
Zobacz następny

Komentarze

Momencik, trwa ładowanie komentarzy   ładowanie…