Zamknij Dołącz do nas na Facebooku

Momencik, trwa przetwarzanie danych

loading-animation

Szukaj

Znalazłem 32 takie fakty

"Na" czy "w Ukrainie"? To pytanie szczególnie w następstwie...

"Na" czy "w Ukrainie"? To pytanie szczególnie w następstwie... – "Na" czy "w Ukrainie"? To pytanie szczególnie w następstwie wojny w Donbasie obciążone jest potężnym ładunkiem politycznym nie tylko w Polsce, ale również wśród samych Ukraińców, którzy z podobnym rozróżnieniem mierzą się w swoim własnym języku. Przyjęło się, że Ukraińcy nastawieni prozachodnio mieszkają więc "в Україні" ("w..."),
z kolei ich prorosyjskim rodakom nie przeszkadza "на Україні" ("na..."). Podobna debata, choć na zdecydowanie mniej emocjonalnym poziomie, przetacza się przez Białoruś, gdzie spotkać się można zarówno z "на Беларусі", jak i "у Беларусі". Wbrew często wysuwanej opinii sformułowanie "w Ukrainie" od samego początku przewijało się w szlacheckiej dokumentacji i literaturze Rzeczypospolitej, choć
rzeczywiście wykorzystywane było rzadziej niż "na...".

W powszechnym wśród Słowian przekonaniu "w..." implikuje, że dane terytorium zawiera się w ściśle określonych granicach, podkreślając jego suwerenność, podczas gdy "na" tradycyjnie odnosiło się do krain znajdujących się wewnątrz większych organizmów. Mimo to na przykład Słowakom przyjęte za czasów Czechosłowacji "na Slovensku" zasadniczo nie wadzi, mimo swoich "antyniepodległościowych" implikacji. Warto dodać, że prawdopodobnie z uwagi na skojarzenie z tym właśnie krajem część Polaków nadal podróżuje "na Chorwację", choć z tym sformułowaniem trudno się już dzisiaj spotkać.

Poza swoimi słowiańskimi sąsiadami Polacy na kontynencie europejskim mówią jeszcze "na Litwie", "na Łotwie" oraz "na Węgrzech". W językach litewskim i łotewskim stosowne sformułowanie tworzy się poprzez dodanie miejscownikowego przyrostka, odpowiednio "-oje" i "-ijā", dlatego Litwini i Łotysze bez wątpienia mieszkają "w" swoich ojczyznach. Polskie "na Łotwie" powstało poprzez skojarzenie z Litwą, tradycyjną częścią składową Rzeczypospolitej — słowo "Latvija" jako nazwa inflanckiego terytorium ukute zostało dopiero w XIX w. Za to Węgrzy faktycznie żyją "na" Węgrzech, co zdradza przyrostek "-on" w słowie "Magyarországon" — wynika to z tradycji, jako że "Magyarország" oznacza po prostu "ziemia Madziarów". Węgierskie nazwy państw, które pojawiły się później, takie jak "Lengyelország" ("ziemia Lędzian"), przyjmują zaś "-ban", czyli "w".

15

7 listopada 2018 o 7:52

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Powyższy glif składa się z trzech sylabicznych elementów, odczytywanych...

Powyższy glif składa się z trzech sylabicznych elementów, odczytywanych... – Powyższy glif składa się z trzech sylabicznych elementów, odczytywanych w kolejności podanej za pomocą cyfr.
Rybę (1) reprezentuje "ka", para kropek (2) wskazuje zaś,
iż element (1) należy poddać reduplikacji, tj. przeczytać dwukrotnie. (3) to z kolei sylaba "ua", a ponieważ zakończy ona wyraz, jej ostatnia głoska zostanie pominięta (podobnie ma to miejsce w japońskiej kanie), zostawiając jedyne "u".

Ostateczne słowo należy przeczytać więc jako "kakau".
W ten oto sposób Majowie oznaczali skrzynie i pojemniki,
w których składowali czekoladę. Produkcję czekolady w Ameryce pierwsi opanowali niespokrewnieni językowo z Majami Olmekowie, stąd też określenie na ten przysmak przywędrowało do cywilizacji Majów jako zapożyczenie.

16

1 listopada 2018 o 5:21

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Źródło: https://www.ancient.eu/article/789/…

W obiegowej opinii dawna stolica Cesarstwa Wschodniorzymskiego nosiła wyłącznie...

W obiegowej opinii dawna stolica Cesarstwa Wschodniorzymskiego nosiła wyłącznie... – W obiegowej opinii dawna stolica Cesarstwa Wschodniorzymskiego nosiła wyłącznie nazwę Konstantynopol, po podboju tureckim przemianowaną
na Stambuł. W rzeczywistości jednak słowo "Stambuł" jest pochodzenia greckiego i oznacza po prostu "miasto". Tak nazywało Konstantynopol już od X w. wielu greckojęzycznych mieszkańców wschodniej Anatolii.
Od 1453 r. przez niemal cztery wieku w oficjalnym osmańskim obiegu funkcjonowały równolegle oba terminy, zaadaptowane na potrzeby
języka tureckiego: "Kostantiniyye" (w wolnym tłumaczeniu
"Konstantynowo") i "İstanbul".

Do końca istnienia imperium osmańskiego jego władcy nie wykazywali żadnych preferencji ideologicznych wobec jednej nazwy nad drugą. Zmieniło się to dopiero po powstaniu świeckiej Republiki Turcji, gdy w ramach symbolicznego zerwania z osmańską przeszłością zarzucono oficjalny uzus słowa "Kostantiniyye". Stosowanie "odpowiedniej" nomenklatury fortelem wymuszono również na państwach zachodnich
— państwowa poczta po prostu przestała dostarczać do miasta
przesyłki zaadresowane do "Constantinople".

11

22 października 2018 o 11:13

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Choć spopularyzowany dopiero przez film "Gwiezdne wojny"...

Choć spopularyzowany dopiero przez film "Gwiezdne wojny"... – Choć spopularyzowany dopiero przez film "Gwiezdne wojny" (1977), termin "droid" pojawił się po raz pierwszy w opowiadaniu science fiction Mari Wolf "Roboty świata! Powstańcie!" z 1952 r.
Niewykluczone, że George Lucas nigdy go nie czytał, a w każdym
razie nie przeszkodziło to firmie Lucasfilm w objęciu słowa prawami autorskimi. W początkowym okresie rozwoju gwiezdnego uniwersum określenie "droid" często używano zamiennie z "robotem", którym to terminem tłumaczono je na polski praktycznie aż do końca lat 90.

"Droid" to oczywiście pozbawiony znaczenia skrót od "androida"
(z greckiego: "człowiekowaty"), obecnego w języku
angielskim już od połowy XIX w.

6

11 października 2018 o 7:53

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Bezpośrednimi kontynuatorami tradycji średniowiecznych i renesansowych sejmów...

Bezpośrednimi kontynuatorami tradycji średniowiecznych i renesansowych sejmów... – Bezpośrednimi kontynuatorami tradycji średniowiecznych i renesansowych sejmów na ziemiach polskich i litewskich jest niższa izba parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej i jedyna izba legislatury Republiki Litewskiej, tzw. Seimas. Parlament łotewski, Saeima, w polskich mediach często jest nazywany Sejmem Łotwy, jednak w rzeczywistości słowo to
jest neologizmem utworzonym w XIX w. przez wybitnego łotewskiego językoznawcę Jurisa Alunānsa, którego etymologia — przynajmniej oficjalnie — nie ma z polsko-litewskim terminem nic wspólnego.

6

10 października 2018 o 7:07

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Japoński rytuał samobójczy znany jest pod nazwami "seppuku" oraz...

Japoński rytuał samobójczy znany jest pod nazwami "seppuku" oraz... – Japoński rytuał samobójczy znany jest pod nazwami "seppuku" oraz "harakiri". "Seppuku" (切腹) to zaczerpnięte bezpośrednio ze starochińskiego wyrażenie "przecinać brzuch", z kolei "harakiri" (腹切り) czytane jest już w sposób typowo japoński i zapisywane w charakterystycznej dla tego języka kolejności z orzeczeniem na końcu (w chińskim szyk zdania przypomina ten w języku polskim).
W pewnym sensie różnica pomiędzy nimi przypomina tę pomiędzy słowami "sekularyzacja" a "zeświecczenie", które choć oznaczają dokładnie to samo, opierają się o dwa różne języki, w tym łacinę, przez wieleset lat cieszącą się na ziemiach polskich statusem prestiżowym, zbliżonym do chińskiego w Japonii: zdecydowanie częściej zapisywaną na papierze niż codzienna mowa samych mieszkańców.

15

17 września 2018 o 9:59

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Słowo "czambuł" pojawiło się w języku polskim w XVI w. jako określenie

Słowo "czambuł" pojawiło się w języku polskim w XVI w. jako określenie – Słowo "czambuł" pojawiło się w języku polskim w XVI w. jako określenie zbrojnego oddziału Tatarów. Z czasem przyjęło się
ono jako synonim rzeczowników "kupa" czy "gromada". Stąd też zachowane do dziś wyrażenie "potępiać w czambuł" oznacza mniej więcej tyle ile "potępiać w gromadzie", tj. poprzez generalizację.

18

18 sierpnia 2018 o 23:12

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/w…

Rzeczownik "bojkot" wywodzi się od nazwiska angielskiego kapitana

Rzeczownik "bojkot" wywodzi się od nazwiska angielskiego kapitana – Rzeczownik "bojkot" wywodzi się od nazwiska angielskiego kapitana Charlesa Boycotta, który po zakończeniu kariery wojskowej osiadł w Irlandii, gdzie został zarządcą majątku
earla Erne'a. W 1880 r. w rezultacie ogłoszonych przez Boycotta podwyżek czynszu lokalna społeczność zaczęła go od siebie izolować, rzucając u niego pracę, a nawet odmawiając mu obsługi w miejscowych sklepach. Samo słowo opracował w tym samym czasie patron strajkujących robotników ksiądz John O'Malley, który obawiał się, że irlandzkie pospólstwo
nie pojmie znaczenia terminu "ostracyzm".

10

16 sierpnia 2018 o 9:56

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Położoną na wschód od Düsseldorfu dolinę Neander nazwano tak ku czci wybitnego

Położoną na wschód od Düsseldorfu dolinę Neander nazwano tak ku czci wybitnego – Położoną na wschód od Düsseldorfu dolinę Neander nazwano tak ku czci wybitnego kalwińskiego teologa, Joachima Neumanna — "Neander" to dosłowny przekład jego nazwiska na grekę ("nowy człowiek"). W XIX w. pisownia niemieckiego rzeczownika "Tal" ("dolina") wyglądała "Thal", stąd całe miejsce w języku niemieckim nazywało się "Neanderthal". Niesłychanym zbiegiem okoliczności właśnie tu w 1856 r. odkopano szczątki jak najprawdziwszego "nowego człowieka", czyli wymarłego kuzyna Homo sapiens.

21

7 sierpnia 2018 o 10:08

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Angielskie słowo "cringe", które w ostatnich latach zyskało popularność

Angielskie słowo "cringe", które w ostatnich latach zyskało popularność – Angielskie słowo "cringe", które w ostatnich latach zyskało popularność w międzynarodowym żargonie internetowym jako określenie instynktownej reakcji organizmu na wyjątkowo żenujące bądź krępujące wydarzenie, dosłownie oznacza "wykręcać". Razem z polskim odpowiednikiem bierze swoje etymologiczne początki w indoeuropejskim czasowniku "*grenǵʰ-".

11

9 lipca 2018 o 13:42

przez JaroWars (PW)

Skomentuj Do ulubionych

Zobacz następne

1 2 3 4 > ostatnia ›

Pewex.pl Demotywatory.pl JoeMonster.org Piekielni.pl

Kopiowanie wskazane za podaniem źródła.

Zobacz też inne serwisy:
Retro Pewex	Pewex	Stylowi	Rebelianci
Motokiller	Kotburger	Demotywatory	Mistrzowie
Komixxy	Piekielni